Historia wioski
FOLDER SOŁECTWA PARZEŃSKO
I.
|
|
Wieś Parzeńsko zwane też osadą śródleśną, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim w gminie Nowogródek Pomorski. Swoją nazwę wzięło z nazwy jeziora (długość linii brzegowej 2, 1km), które za czasów niemieckich brzmiało Parenskie See.
Sołectwo Parzeńsko obecnie składa się z trzech wiosek: Parzeńsko, Ławin i Stawno, z których Parzeńsko jest największą wsią w liczbie mieszkańców (64os. w 2019r) i powierzchni gruntu oraz domów. To tu odbywają się spotkani, imprezy, realizowane są przedsięwzięcia i różne działania. W pozostałych dwóch wsiach nie ma już wolnej przestrzeni publicznej, ponieważ wszystkie działki należą do osób prywatnych lub nadleśnictwa. Jedynie droga przebiegająca przez te wsie jest strefą publiczną.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego. W hierarchii jednostek osadniczych pełni ono obecnie funkcję ośrodka rekreacyjnego. Walory środowiska, a głównie czystość jeziora i położenie wśród kompleksów leśnych Puszczy Barlineckiej (Parzeńsko położone jest w otulinie Barlinecko - Gorzowskiego Parku Krajobrazowego) spowodowały rozwój turystyczno - rekreacyjny, który stał się głównym atutem wsi. Jednakże nie zawsze tak było.
Na początku lat 70tych wieś Parzeńsko była „wsią umierającą”. Wzmożona migracja młodych mieszkańców do dużych miast, oddawanie przez prywatnych ludzi gruntów do skarbu państwa przesądzało koniec istnienia tej wsi… a jednak, po latach 90tych koniunktora zaczęła się zmieniać. Kiedy w miastach zaczęło robić się „za ciasno” ludzie zaczęli poszukiwać miejsc do odpoczynku od zgiełku cywilizacji. I tak de facto to turyści określili charakter tej wsi, jakim jest obecna rekreacja i wypoczynek wśród natury. Nowe spojrzenie na tą miejscowość okazało się być trafnym założeniem i kierunkiem rozwoju. Bliskość Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego, lasy, jezioro, czyste powietrze stało się sposobem na całkowite wyciszenie i odpoczynek. Ludzie z dużych miast zaczęli budować tu swoje domy letniskowej o dużej powierzchni, z czasem Parzeńsko zaczęło stawać się wioską pożądaną, wśród mieszkańców Gorzowa, Poznania czy Szczecina. Ceny ziemi zaczęły wzrastać a kupno domu w naszej miejscowości jest bardzo pożądane wśród tych, co choćby raz przyjadą do Parzeńska. Mieszkańcy lokalni właściwie zaczęli podchodzić do sprawy napływu turystyki we wsi, na swój sposób wykorzystali pozytywną okoliczność wykonując odpłatnie swoje usługi tj. pomoc przy budowach domów letniskowych, utrzymywania ogrodów czy też doglądania posiadłości celem jej ochrony. Napływ turystów był na tyle duży, że po dwutysięcznym roku zaczęły działać dwa domy agroturystyczne. Mieszkańcy zauważyli potencjał, jaki drzemie w turystach i powoli zaczęli ten potencjał eksploatować.
1. Turystyka, nowy kierunek rozwoju wsi
Początkowo działania sołeckie nastawione były na zintegrowanie mieszkańców, wspólne spędzanie czasu, organizację zabawy karnawałowych, kuligi, spotkania mikołajkowe, spotkania przy ognisku, majówki. Powoli zaczęła wytwarzać się zorganizowana wspólnota społeczna wśród mieszkańców i turystów, którzy tam pomieszkiwali – zwanych letnikami.
Pokłosiem przemian był wzrost budowy nowych domów przez letników i nie tylko, wykupu gruntów oraz fakt, że tak małoznacząca wieś zaczęła stawać się coraz bardziej popularna wśród turystów. Władze gminy również dostrzegły pozytywne zmiany. Chęć wypoczynku miastowych na łonie natury w malowniczym krajobrazie. Wykorzystano ten atut i zorganizowano w Parzeńsku dwa plenery malarskie (2009 i 2013 roku) integrujące artystów polskich i zagranicznych - organizatorem był Wiejski Ośrodek Kultury. Przedsięwzięci finansowane z projektu Interreg.
We wsi nie ma szkoły, przedszkoli, osp, sklepów i nie przyjeżdżają gminne autobusy (jedynie szkolny autobus dwa razy dziennie). Miejscem spotkań w razie niepogody jest mała poniemiecka świetlica wiejska (60mkw) zaadoptowana po remizie strażackiej, w której kilkanaście lat temu był również punkt biblioteczny.
2. Zmiany, zmiany, zmiany…
Wzmożona i udokumentowana kumulacja największych przemian zaczyna się od roku 2014. Nowa rada sołecka wraz z sołtysem i mieszkańcami skupiła się na:
· poprawie wyglądu i estetyki wsi, która miała być spójna, harmonijna, wynikająca z otoczenia lasów i jeziora.
· tworzenie nowych atrakcji- ofert, które uprzyjemnią pobyt turystom, ale i mieszkańcom.
· utworzenie wsi: rekreacyjno – sportowo –edukacyjnej.
Na przełomie 2014-2015r. z projektu napisanego przez gminę pn.: „Rewitalizacja miejscowości Parzeńsko szansą dla mieszkańców.” Projekt realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013’ wewnątrz wsi zostały wybudowane z kostki brukowej dwie główne drogi wraz z parkingiem przy plaży dla wspólnej przestrzeni pieszych, aut i rowerów. Dodatkowo w ramach tego projektu ustawiono na plaży nad jeziorem wiaty grillowe w liczbie 5 sztuk, w tym jedna większa dla grupy 20 os. oraz boisko do gry w piłkę plażową. Podczas inauguracyjnego otwarcia drogi w świetlicy została utworzona chwilowa Izba Pamięci, w której wyeksponowano zapożyczone zbiory gospodarstwa domowego z XIX w., historyczne zdjęcia oraz wystawiono po raz pierwszy kronikę Parzeńska z możliwością wpisu dla odwiedzających. Ważny był każdy szczegół aranżacji w Izbie Pamięci, łącznie z animatorami przebranymi w stroje z XIX w. Całe świętowanie rozpoczęto Mszą św. przy kapliczce na świeżym powietrzu. Podczas uroczystości przecięcia wstęgi „otwierającej użyteczność” drogi udział wzięły władze gminy.
Od roku 2014 Sołectwo Parzeńsko rozpoczęła promocją za pośrednictwem mediów:
· uruchomiono stronę internetową
· profil społecznościowy
· ulotki dla turystów,
· założona została Kronika Parzeńska.
· liczne udziały w konkursach gminnych, w których sołectwo Parzeńsko zajmowało miejsca na podium.
3. Potencjał wsi
W gminie wieś Parzeńsko jest jedną z mniejszych wsi ale jeśli chodzi o integrację lokalną, dobrą zabawę, wdrażanie nowatorskich działań, promocję na terenie gminy i rozpoznawalność wśród miejsc do rekreacji to w tyle zostają największe sołectwa gminne. Obecnie wiele działań rady sołeckiej to zgodna współpraca z Nadleśnictwem Barlinek oraz z władzami gminy- jeśli jest taka możliwość powyższe instytucje udzielają wsparcia - nie odmawiają pomocy. Efektem tego partnerstwa jest owocna współpraca, dzięki której realizowane są zamierzone cele. Wszystkie przedsięwzięcia cieszą się dużą aktywnością mieszkańców i turystów oraz miały pozytywny i długofalowy rozdźwięk. Zmiana infrastruktury pozytywnie wpłynęła na ilość gości, których zaczęło przybywać. I pomimo, że główna droga dojazdowa do wsi jest w fatalnym stanie nie zraża to turystów, którzy dostrzegają wyjątkowe piękno tej małej miejscowości. Układ domów i dróg wsi przypomina kwadrat, który leży nad jeziorem w otulinie lasów dlatego kameralna charakterystyka wsi jest tak ujmująca i niepowtarzalna. Parzeńsko nie jest wioską przejazdową tylko docelową, w dosłownym słowa tego znaczeniu. Mieszkańcy nie raz uwodnili, że potrafią współpracować. Ich przedsięwzięcia dają im dużą satysfakcję i pozytywne efekty. Zwiększyła się liczba turystów, przyjeżdżają zorganizowane wycieczki, które jeśli sobie tego zażyczą są oprowadzane wkoło jeziora, słuchają ciekawych i udokumentowanych dziejów z historii Parzeńska. Nie może zabraknąć również odwiedzin na starannie uporządkowanym za prywatne pieniądze cmentarzu poewangelickego z XIX w., z którym związana jest tajemnicza historia. Cmentarz włączony jest w Trasę Tematyczną „Zakony i Kościoły Pojezierza” opracowany przez Stowarzyszenie Lider Pojezierza. Grupy zorganizowane oprowadzane są szlakami, które mieszkańcy sami wytyczyli wychwytując ciekawostki i enigmatyczne historie wsi. Rada Sołectwa dysponuje zasobem udokumentowanych dziejów Parzeńska, które zostały przekazane od mieszkańców- niektóre materiały mają ponad 100 lat. Tak zaczął powoli rozwijać się nowy, uzupełniający dotychczasową ofertę kierunek wsi - wieś tematyczna czyli wieś z motywem przewodnim, realizowany w aspekcie edukacji historycznej. Obecnie jest on stwarzany wspólnymi siłami, po to aby stać się bardziej atrakcyjnym na rynku turystycznym oraz aby dać szansę lokalnym mieszkańcom do rozwoju własnej przedsiębiorczości.
4. Integracja, zabawy, festyny.
Pierwszą oficjalną i zorganizowaną formą kulturową było utworzenie zespołu młodzieżowo-wokalnego . W latach 1970-1980 instrumentalno wokalny zespół młodzieżowy pod kierownictwem pana Adama Borysika (osoba w garniturze), który angażował w życie kulturalne młodzież z Parzeńska przed ich migracją do dużych miast. Ich śpiewanie i granie na instrumentach odbywało się w domu pana Adama, był to człowiek który we wsi kojarzył się z kulturą i oświatową. Jako jedyny we wsi ukończył studia inżynierskie. Ich muzykowanie pan Adam nagrywał na kasety magnetofonowe. Grupa jeździła na różne konkursy, min. do Myśliborza gdzie na przeglądzie piosenki młodzieżowej zajęli III miejsce. Nagrania, instrumenty przetrwały do dziś tak jak pan Adam, który obecnie jest zielarzem we wiosce.
Współczesne imprezy / działania mają na celu integrację społeczności lokalnej ale i turystycznej. Często podczas imprezy uczestnicy przebierają się na aby stworzyć klimat i podkreślić tematykę spotkania- to przełamuje bariery i likwiduje podziały społeczne. Zabawy i konkursy dla dzieci i dorosłych z dużą dawką humoru, tańce no i oczywiście jedzenie, które jest w formie wspólnego stołu. W 80 % posiłki podczas takich spotkań przynoszone są przez uczestników spotkania. Każdy przynosi coś na wspólny stół. I jeszcze nigdy nie zabrakło jedzenia. Do takich imprez należą:
· Sylwester
· Dzień kobiet
· Dzień wiosny
· Majówki - za każdym razem o innym charakterze;(Przegląd dziejów, Majówka sportowa, rodzinna, harcerska, wystawa malarska, zuchowo – harcerska)
· Noc Świętojańska
· Wyjazdy autokarowe do Międzyzdroji dla mieszkańców sołectwa
· Pożegnanie lata- tematyka co roku jest inna (Wioska Smerfów, Wodowanie tratwy- którą wykonali mieszkańcy- powierzchnia pokładu 4mkw. wysokość 3m z masztem i żaglem . Tratwa dryfuje na jeziorze do dziś, z której również wędkarze łowią ryby.)
· Mikołajaki - Paczki dla dzieci
I. Historia działań społecznych.
Większe działania to:
· 1970r utworzenie grupy muzyczno- wokalnej. Zajęcie III miejsce w przeglądzie piosenek w Myśliborzu;.
· 1976r. wystartowanie i wzniesienie się szybowca jedno osobowego konstrukcji mieszkańca Parzeńska - Adama Borysika.
· 1995r. budowa pomostu sołeckiego.
· 2002 r. zwiększenie liczby turystów wymusiło wyznaczenie, szerszej linii brzegowej jeziora poprzez oczyszczenie i zapewnienie bezpiecznego zejścia do wody. Działania podjęli się mieszkańcy sołectwa.
· 2003r. mieszkańcy własnymi siłami remontują świetlicę w celach adaptacyjnych.
· 2006r. ufundowanie przez mieszkańców sołectwa Parzeńsko dużego kamienia poświeconego św. Janowi Pawłowi II.
· 2011r. ponowna przebudowa kapliczki przez mieszkańców.
2014r. utworzenie przejścia wkoło jeziora. Zaangażowani byli mieszkańcy z sołectwa a nawet i Karska wspólnie utworzyli miejsca widokowe, ustawiono 6 stanowisk widokowo – wypoczynkowych (ławo-stoły), kierunkowskazy, zbudowano mostek/kładkę nad odpływem jeziora. (finansowany z funduszu sołeckiego, gmina dała drewno);
· 2014-2015r. zaaranżowanie przestrzeni publicznej poprzez:
- ustawienie na terenie wsi dużych drewnianych donic i posadzenie kwiatów.
- ustawienie dużych drewnianych tablic edukacyjno historycznych przy:
ü kapliczce z Matką Boską i obeliskiem św. Jana Pawła II,
ü spalonej i splądrowanej poniemiecką Leśniczówce Friedrichshfelde,
ü plaży, na której krótko opisana jest historia wsi,
ü rozwidleniu dróg tablica eduk. z Ptasim budzikiem
(powyższe zbudowali i instalowali mieszkańców Parzeńska, finansowane z funduszu sołeckiego);
· 2015 r. umieszczenie na terenie całej wsi drewnianych tabliczek adresowych - kierunkowskazy numerów domów. ( zrobionych i montowanych przez mieszkańców Parzeńska finansowany z funduszu sołeckiego);
· 2016r. zaprojektowanie i wykonanie utwardzonego skweru z kapliczką Matki Bożej, która od 1962 r. była do dzisiejszych czasów trzy razy przebudowywana aby dziś stała się godną wizytówką wsi. (projekt i budowę wykonali mieszkańcy Parzeńska, finansowany z funduszu sołeckiego jak i zbiórki pieniędzy od mieszkańców);
· 2016 r. włączenie Parzeńska do projektu „Włóczykijki”- stowarzyszenie z Barlinka, który wyznaczył szlak turystyczny ok. 12km., zaczynający i kończący się we wsi.
· 2017 r. zorganizowanie we wsi Parzeńsko Gminnych Dożynek „ Lasy, pola i jeziora” z takimi gwiazdami sceny jak Ivan Komrenko i Anna Cyzon. (Rok wcześniej z usług agroturystycznych Parzeńska korzystała popularna grupa Fajters, która miała występ w innym większym sołectwie).
· 2018r. zakup i instalacja lamp ulicznych z wykorzystaniem paneli słonecznych (finansowany z funduszu sołeckiego i prywatnych pieniędzy mieszkańców, montowany przez mieszkańców Parzeńska, gmina użyczyła podnośnika);
· 2018r. utworzenie Koła Gospodyń Wiejskich w Parzeńsku , które liczy 15 członków z całego sołectwa.
· 2019r. styczeń, instalacja na plaży stołu z betonu do tenisa stołowego oraz piłkarzyków z tego samego materiału. Inwestycja uzupełniająca - mająca na celu rozwijanie aktywnej formy spędzania wypoczynku - (instalacja przez mieszkańców Parzeńska, finansowany z funduszu sołeckiego).
· Ustawienie nowych ławek wkoło ogniska oraz tablic edukacyjnych dot. Barlinecko Gorzowskiego Parku Krajobrazowego (finansowane z projektu napisanego przez gminę).
· 2019 ponowne zwiększenie plażowej linii brzegowej i spłycenie wejścia do jeziora.
II. Działania i inwestycje, które miały znaczenie na stan i utrzymanie przestrzeni publicznej
1. Kapliczn
Pierwotnie miejsce na cokole zajmował duży kamienny krzyż teutoński. Tuż po II wojnie światowej w 1950 r. polscy osadnicy, w obawie przed wrogą armią przewrócili krzyż napisami do dołu i przez pewien czas pełnił on funkcję „ławki”. Na cokole natomiast ustawiono obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, do której mieszkańcy przychodzili modlić się.
Obecna figura Matki Boskiej została postawiona w 1968 roku z inicjatywy księdza, który sprowadził posąg ufundowany przez mieszkańców
Po raz pierwszy w roku 2007 wykonano zadaszenie kapliczki, a mieszkańcy sołectwa wyłożyli na obelisk z wizerunkiem św. Jana Pawła II. Kolejne przebudowy nastąpiły w roku 2012 . Cztery lata później skwer, na którym znajduje się kapliczka został utwardzony poprzez wyłożenie go kostką brukową. Wszystkie przebudowy wykonywali mieszkańcy. Pieniądze pochodziły od sponsorów prywatnych, mieszkańców lub z funduszu sołeckiego. Wykonano tablicę informacyjną oraz płaskorzeźbę z drewna-portret św. Jana Pawła II. Ostatni remont kapliczki miał mmiejsce w lipcu 2020.
Podczas sołeckich festynów przy kapliczce odbywa się Msza św., a w czasie wielkanocnym jest to miejsce, gdzie ksiądz święci pokarmy wielkanocne mieszkańcom z całego sołectwa.
1. Świetlica wiejska
Świetlica wiejska do rolku 2019 była obiektem poniemieckim. Z początku był to garaż murowany dla wozu drabiniastego straży pożarnej. Z czasem przechodząc sukcesywne przeróbki wykonywane społecznie przez mieszkańców stała się świetlicą wiejską.
Nieduża nieruchomość 60mkw, praktycznie bez zielonego gruntu wkoło, na którym można było by wystawić ławki, parasole czy zorganizować imprezę. Budynek leży bezpośrednio przy drodze głównej w środku wsi. Jest w fatalnym stanie technicznym i wymagał remontu. Po wielu latach starania w 2019 r. została wyłoniony firma budowlana, który wykona profesjonalną przebudowę tego obiektu. To wszystko dzięki dofinansowaniu w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Sołectwo Parzeńsko było ostatnim miejscem w gminie, w którym nie dokonano przebudowy takiego obiektu od czasów wojny.
|
Na północnej granicy wsi Parzeńsko znajduje się, udostępniony do zwiedzania, cmentarz poewangelicki z XIX wieku. Jest to ponad 100 nagrobków z piaskowca i granitu oraz malutkie lapidarium otoczone żywopłotem. Nagrobki mają bardzo ciekawe napisy, na przykład znaleziono taką inskrypcję: „Tu leży młody nauczyciel, który popełnił samobójstwo”- wiąże się z tym ciekawa historia, do której nawiązują nasze dokumenty otrzymane przez dawnych mieszkańców tej poniemieckiej wsi. Gdy oczyszczono cmentarz , okazało się , że zachowało się tu sporo ciekawych nagrobków będących w niezłym stanie.
|
Dodatkowo ustawiono ławkę i tablicę informacyjną ufundowaną przez niemiecki kościół protestancki, który wspierał przedsięwzięcie (min. zajął się tłumaczeniem napisów na nagrobkach) i zaangażowanie państwa Zygmuntów. Jest to zdecydowanie jedna z naszych głównych ciekawostek historycznych chętnie odwiedzanych przez turystów.
4. Otwarcie drogi wraz z zagospodarowaniem plaży
Do roku 2015 Parzeńsko charakteryzowały polne drogi w środku wsi i na pewno dawało to uroku, piesi, rowerzyści co jakiś czas przejechał wóz konny. Czasy się zmieniają, postępu trudno zatrzymać tym bardziej, że wieś postawiła na turystykę- wzmożony ruch pieszych, większa liczba aut, unoszący się kurz z drogi, która jest częścią wspólną dla pieszych, rowerzystów i kierowców. To wszystko wymagało ulepszenia dla bezpieczeństwa turystów i mieszkańców. Gmina zrealizowała projekt pn.: „Rewitalizacja miejscowości Parzeńsko szansą dla mieszkańców.”
|
|
Pieniądze zostały przyznane i niespełna w rok dwie główne drogi w środku wsi wraz z zagospodarowaniem plaży zostały oddane do użytku. Dogi zostały wybudowane z kostki brukowej, co nie zepsuło kameralnego uroku wsi. Natomiast na plaży postawiono wiaty grillowe oraz boisko do gry w piłkę plażową.
Zakup stołu betonowego do piłkarzyków i tenisa stołowego dokonano z funduszu sołeckiego i ustawiono z pomocą wolontariuszy naszej wsi. Na plaży znajdują się również własnoręcznie zrobione 3, drewniane plansze do gry w szachy, warcaby i chińczyka. Są one uzupełnieniem atrakcji sportowych do użytku dla mieszkańców i przyjezdnych
6. Wytyczenie i zorganizowanie rekreacyjnego obejścia wkoło jeziora.
To przedsięwzięcie zaangażowało wolontariuszy z całego sołectwa. Na potrzeby tej akcji powstała nieformalna grupa GWIS (Grupa Wsparcia Inicjatyw Społecznych). Pracowało ok. 15 os. przez dwa dni.
|
|
|
|
W porozumieniu i za zgodą Nadleśnictwa Barlinek usunięto gałęzie, konary, krzaki i wyznaczono obejście. Gmina swój wkład miała poprzez dostarczenie desek na ławki i stoliki.
W marcu 2019r. zostały umieszczone we wsi Parzeńsko dwa stojaki na rowery, ławo stół i ławki z oparciem ustawione wkoło ogniska. Miejsce ustawienia tych przedmiotów jest bardzo istotne dla wypoczywających nad jeziorem czy też imprez odbywających się przy ognisku. To właśnie przy ognisku skupia się najwięcej osób. Dodatkowo zostały umieszczone z tego samego projektu 6 tablic edukacyjnych o Barlinecko Gorzowskim Parku Krajobrazowym. Obiekty zostały ustawione dzięki Zespołowi Parków Krajobrazowych Województwo Zachodniopomorskie.
8. Tablice edukacyjno-historyczne
Od 2014 do 2015 roku ustawiane były tablice informacyjno – edukacyjno- historyczne. Było to uzależnione od czasu wolontariuszy, dostępnego materiał i pieniędzy. Całość tablic wykonana jest odręcznie, tablice są drewniane więc wymagają konserwacji. Napisy wykonano pisakiem olejowym na metalowym liściu. Wskazują one miejsca, przy których warto się zatrzymać i dowiedzieć się informacji, których nie ma w żadnych książkach czy przewodnikach.
Doświetlenie naszej wioski czyli montaż lamp ulicznych powstał przy współpracy mieszkańców w roku 2018/19, którzy włożyli swój czas przy instalacji ale i sponsorowali: metalowe słupy, oraz niezbędne elementy do instalacji lamp. Solary, okablowanie, halogeny i czujki zostały zakupione z funduszu sołeckiego. Działając metodą gospodarczą koszt jednej lampy jest znacznie niższy ponieważ lampy ustawione są na prywatnych posesjach mieszkańców. Cała gmina boryka się z niedoświetleniem w sołectwach, ponieważ koszty są bardzo wy
sokie. 
Zasady działania lamp: Wykorzystano panel słoneczny o mocy 150W oraz używane akumulatory 120 AH, halogeny o mocy 50W z czujnikiem ruchu – zakupiono z funduszu sołeckiego. Od mieszkańca, który jest właścicielem skupu złomu w Gorzowie, otrzymaliśmy ze złomowane słupy po lampach ulicznych, które były demontowane z publicznej przestrzeni. Słupy technicznie były w bardzo dobrym stanie, przeszły zewnętrzny lifting – zostały pomalowane. Z tego samego skupu złomu dostaliśmy stare skrzynki po listach, które zostały zamalowane na szaro, zawieszone na słupach są skrzynkami ochronnymi dla akumulatora. Całość podłączenia wykonali mieszkańcy, którzy się na tym znali. Na chwilę obecną zamontowano 4 lampy, docelowo będzie ich 6 sztuk.
I. Ochrona dziedzictwa kulturalnego
1. Dni otwarte Parzeńska- przegląd dziejów.
Dni otwarte Parzeńska – przegląd dziejów miały miejsce podczas majówki w 2015 roku. Do przygotowania tego działania zawiązała się grupa „Przystań Parzeńsko”, która intensywnie przed majówką zbierała wszelakie informacje , zdjęcia, przedmioty o znaczeniu historycznym dla wsi. Nawiązano, ciekawe znajomości z osobami, które opowiedziały o wsi Wollhause (w dosłownym tłumaczeniu Dom owiec, ponieważ na samym początku w XVI-XVII w. były tu tylko pastwiska dla owiec ziemie te należały do Zakonu Cystersów ). Dokumentacja została sfotografowana, wywiady nagrane, dokonano cyfryzacji zdjęć archiwalnych. Powstała Kronika Parzeńska. Powyższe starania stały się źródłem bardzo cennych informacji o dziejach mieszkańców, wejścia Rosjan do wsi, mordu 10 niemieckich mieszkańców. Do tej pory utrzymany jest kontakt z ostatnim rdzennym mieszkańcem wsi Wollhause, który stworzył mapę planu wsi z naniesionymi domami i nazwiskami ich właścicieli.
Wystawa w tymczasowej Izbie Pamięci okazała się być wielkim sukcesem. Animatorzy będący w Izbie Pamięci „odgrywali teatralne role” „markując” zastosowanie przedmiotów- eksponatów, „przenosząc” zwiedzających w izby domów tamtych czasów. Wszyscy się znali więc wychodziły humorystyczne sceny.
Goście na plaży mogli zakupić coś ciepłego do zjedzenia były również tańce pod chmurką, konkursy dla dzieci i dorosłych, można było przejechać się dorożką. Cała impreza toczyła się jednocześnie w świetlicy i na plaży. Na plaży była wystawa zebranych zdjęć. Było ich tak dużo, że potrzeba było więcej miejsca niż w świetlicy. Ideą powstania takiego przedsięwzięcia był fakt, że nikt wcześniej nie zebrał tylu informacji o tak małej wsi (w gminie Nowogródek Pomorski) jak również materialnych przedmiotów codziennego użytków, o których istnieniu człowiek nawet nie wiedział. Eksponaty z Izby Pamięci, które były tymczasowo wypożyczone wróciły z powrotem do garaży i piwnic swoich właścicieli, a szkoda. Celem Rady Sołectwa jest wybudowanie w Parzeńsku Gminnej Izby Pamięci aby te wszystkie wartościowe przedmioty, które kształtowały kulturę tych regionów móc właściwie wyeksponować i połączyć je min. z dokumentacją dziejów Wollhause- Parzeńsko. To przedsięwzięcie byłby bardzo ważnym elementem strategicznej budowy wsi tematycznej pt: „Tajemnica leśnych owiec”.
1. Utworzenie Kroniki Sołectwa Parzeńska.
Dla usprawnienia przepływu informacji i organizacji zbierania dokumentów archiwalnych o dziejach „Od Wollhause do Parzeńsko”, zawiązała się w 2014r. nieformalna grupa Przystań Parzeńsko. Zajęli się oni zbieraniem i cyfryzacją zdjęć i wszelaką dokumentacją, którą właściciele z zrozumiałych przyczyn tylko użyczali. Wykonano wywiady z mieszkańcami, którzy tuż po wojnie dostali zakwaterowanie do Parzeńska i razem w 1945 r. mieszkali z Niemcami dom obok domu.
Obecnie żyje tylko jedna mieszkanka naszej wsi (rok ur. 1926), która dokładnie opisuje relacje jakie wtedy panowały. To właśnie do tej pani przyjeżdżał mieszkaniec Wollhause, który w wieku 14 lat musiał opuścić wieś. Do tej pory utrzymują ze sobą kontakt. Aby zacząć tworzyć historię już uporządkowaną w kolejach losu Parzeńska utworzono Kronikę Parzeńska. Jest ona uzupełniana na bieżąco i będzie przekazywana następnym pokoleniom.
3. Stworzenie planu wsi wraz z dokumentacją jaki dom i kto w nim mieszka.
Grupa Przystań Parzeńsko (6 os.) stworzyła dwa plany wsi Parzeńska. Jedne odzwierciedla stan obecny 2015r ,a drugi plan wsi z 1945r. Na jednym i na drugim zostały naniesione domy oraz opisana legenda. Mieszkańcy Parzeńska mogli sprawdzić po jakiej rodzinie niemieckiej zamieszkują swój obecny dom.
Plan współczesny wsi został wykonane ręcznie bazując na wydrukowanej mapie topograficznej wsi. Plan wisi z 1945 r. jest rysunkiem bazującym na odręcznie narysowanej mapce mieszkańca Wollhause. Tablice wiszą przed świetlicą wiejską.
4 . List do Kapsuły Czasu.
Podczas tegorocznej imprezy(2019r.) Powitanie wiosny, mieszkańcy wsi podpisali się pod listem , który będzie umieszczony w fundamentach nowobudowanej świetlicy. Są tam wypisane osoby pełniące obecnie władze. Każdy kto chciał mógł zapisać pytanie do przyszłych odkrywców listu. Jest to niewątpliwie wydarzenie historyczne , które nabierze w pełni swego wymiaru gdy po stu latach zostanie wykopane podczas kolejnego remontu.
I. Organizacja wydarzeń kulturalnych
1. . Wodowanie tratwy
Pomysł z budową i wodowaniem tratwy połączony był z pożegnaniem lata w 2014r. Jak zawsze grupka osób realizuje wydarzenie angażując wolontariuszy z całego sołectwa.
Materiały zbierała cała wieś. Nietypowe tematy biesiad jak choćby takich dziwnych jak wodowanie tratwy z logiem Parzeńska, która do dnia dzisiejszego pływa po jeziorze nie odstraszają mieszkańców i turystów a w wnet przeciwnie przyciągają osoby ciekawe innowacyjności
Niewątpliwie wodowanie tratwy było okazją do wspólnego spotkania się, porozmawiania, wymiany opinii mieszkańców i turystów. Właśnie poprze luźne rozmowy tworzone są przyszłe przedsięwzięcia.
2. Przywitanie wiosny
Spotkanie przy ognisku, kiełbaski, wypieki przyniesione przez mieszkańców, spontaniczno-artystyczno–plastyczna oprawa przywitania pani wiosny i palenie marzanny. Nie wiele trzeba , żeby działo się coś miłego i przyjemnego. Chcieć to za mało, trzeba działać.
3. Noc Świętojańska
Podczas nocy świętojańskiej zabawa zaczynała się późnym popołudniem, stałym miejscem jest oczywiście plaża. Zabawa związana była z prastarymi obrządkami obchodu nocy św. Jana.
Palące się ognisko, bieg ścieżką zdrowia i przeskok przez ognisko, plecenie wianków i puszczanie ich na jezioro.
Te i inne zabawy połączone z konkursami i smacznym poczęstunkiem przyniesionych przez biesiadników wytwarza integrację wśród mieszkańców ale i turystów, którzy specjalnie przyjeżdżają na tego rodzaju biesiady albo przy okazji weekendu w Parzeńsku uczestniczą w zabawie.
4. Dożynki Gminne
To , że dożynki gminne w 2016 roku odbył się w tak małej wsi było swego rodzajem przełamaniem pewnej niepisanej zasady trwającej od początku istnienia tej gminy, iż dożynki gminne to wydarzenie na tyle poważne i duże , że jedynie największe pięć wsi mogą mieć zaszczyt ich organizowania. Sołectwo stało się już na tyle popularne z udanych imprez, różnych społecznych działań, niekonwencjonalnego podejścia do przedsięwzięć, że wójt wyraził zgodę na organizację tego wydarzenia w Parzeńsku. Sołectwo przy współpracy z Wiejskim Ośrodkiem Kultury i pracownikami gminy zaangażowali się w przygotowania, które miało zapewnić dobrą i przyjazną atmosferę opartą w klimacie dożynek wiejskich czyli wystrój wsi, bezpieczeństwo uczestników imprezy, których było ok.500.
Świętowanie zaczęło się Mszą św. przy kapliczce, potem korowód z wieńcami dożynkowymi przemaszerował na plażę , gdzie znajdowała się scena. Na scenie odbyły się standardowe obrządki dożynkowe jak np. dzielenie chleba, w między czasie konkurs wieńców oraz najładniejszego stoiska sołeckiego. Jak co roku Sołectwo Parzeńsko zawsze wystawia się w dwóch tych kategoriach. Od niedawna w kategorii stoisk zajmujemy miejsca na podium. Są również konkursy okolicznościowe np. na najsmaczniejszą potrawę lub najsmaczniejszy chleb tu też nie zostajemy w tyle (w 2017r. podczas dożynek gminnych w Ratajach – jeszcze mniejszej miejscowości niż Parzeńsko, zajęliśmy I miejsce za najsmaczniejszy chleb).
Wieniec dożynkowy sołectwa Parzeńsko oraz odśpiewanie wieńców dożynkowych w wykonaniu mieszkańców Parzeńska;
Wiele atrakcji dla dzieci i dorosłych zwłaszcza możliwość spróbowania swoich sił w flyboard. Kolorowe, dmuchane place zabaw, stoiska sołeckie gdzie można było spróbować swojskiego jadła. Gwiazdami wieczoru były koncerty Iwana Komarenko oraz Anny Cyzon. Zabawa trwała do późnych godzin nocnych i na pewno zapisała się na kartach historii Parzeńska jako najlepiej zorganizowana impreza.
5. Majówki Sportowe, harcerski, rodzinne.
Majówki są najstarszą formą corocznych spotkań w sołectwie. Już w latach 90tych pod tym hasłem odbywały się spotkania integracyjne. Wspólnie z harcerzami zorganizowano to przedsięwzięcie. Drużyna jest bardzo dobrze zorganizowana.
****************************************************************************************************************
Parzeńsko –wieś (- osada śródleśna) w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim gmina Nowogródek Pomorski. Swoją nazwę wzięła z nazwy jeziora, które za czasów niemieckich brzmiało Parenskie See.
W 1985 liczba ludności wynosiła 60 os, 2002 r. 43 mieszkańców a prognozy na 2020 rok wynosi 50+100mieszkańsców.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.
W hierarchii jednostek osadniczych pełni ono funkcję ośrodka rekreacyjnego.
Walory środowiska, a głównie czystość wód jeziora i położenie wśród kompleksów leśnych Puszczy Barlineckiej (Parzeńsko położone jest w otulinie Barlinecko - Gorzowskiego Parku Krajobrazowego) spowodowały rozwój turystyczno - rekreacyjny, który stał się głównym atutem wsi.
Barlinecko - Gorzowskiego Parku Krajobrazowego został utworzony w 1991 roku przez Wojewodę Gorzowskiego. Powierzchnia Parku wynosi prawie 24 tys. ha, wraz z otuliną stanowi ponad 55 tys. ha lasów, jezior i łąk, charakteryzujących się ogromną różnorodnością siedlisk oraz bogactwem form życia. Od lat służy nie tylko mieszkańcom Gorzowa Wielkopolskiego i jego okolic, ale także turystom z dalszych regionów naszego kraju jako miejsce wypoczynku, rekreacji, oraz zdobywania i poszerzania wiedzy na temat wartości przyrodniczych, historycznych i kulturowych oraz walorów krajobrazowych Parku.
Park położony jest na terenie 5 gmin: Barlinek, Nowogródek Pomorski, Pełczyce, Kłodawa i Strzelce Krajeńskie. Rozległe powierzchnie lasów administrowane są przez Nadleśnictwa: Kłodawa, Strzelce Krajeńskie, Barlinek i Choszczno. Teren BGPK w większości pokryty jest lasami, które zajmują 81,24% jego powierzchni, a utworzone są one w 90% przez drzewostany sosnowe, bukowe i dębowe. Obszary wykorzystywane rolniczo zajmują jedynie 7,44% powierzchni w Parku i 34,96% w jego otulinie.
Park obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju. Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy położony jest w makroregionie Pojezierza Zachodniopomorskiego i Południowopomorskiego, na obszarze dwóch mezoregionów. W mezoregionie Równiny Gorzowskiej znajduje się część południowa Parku, obejmująca teren o dużej lesistości (ponad 81% powierzchni), gdzie dominują bory mieszane - 58,2% i lasy mieszane - 22,6%, tworząc Puszczę Gorzowską. W mezoregionie Pojezierza Myśliborskiego znajduje się północna część Parku o mniejszej lesistości, ale za to bardzo interesującej rzeźbie terenu. Stanowi ją dolina rzeki Płoni, której zbocza poprzecinane są licznymi wąwozami i strumieniami. Malowniczy krajobraz rolniczo-leśny, pełen wzniesień i dolinek, cechują znaczne różnice wysokości.
Przy wjeździe od strony Gorzowa Wielkopolskiego stoi figura Matki Boskiej i kamień poświęcony papieżowi Janowi Pawłowi II.
...kapliczka przed odrestaurowaniem
kapliczka po odrestaurowaniu
oraz kapliczka po modernizacji maj 2016
Aktualny wizerunek kapliczki po remoncie lipiec 2020. Remont sfinansowany przez mieszkańców Parzeńska
kamień poświęcony papieżowi Janowi Pawłowi II.
Leśniczówka Friedrichsfelde
Na terenie wsi znajdowała się zniszczona po II wojnie światowej przez wojska sowieckie Leśniczówka Friedrichsfelde.(obecnie na tym terenie znajduje sie kamień upamietniajacy miejsce i ruiny lesniczówki)
Należała ona razem z innymi Rahmhütte, Kerngrund, Osterburg i Kienitz do okręgu leśniczego Karzig.
www.deutschefotothek.de/db/apsisa.dll/ete
Leśniczy rewiru Stenger przejął Friedrichsfelde w październiku 1928 roku po śmierci von Hegemeistre Steffen - grób znajduje się na cmentarzu w Parzeńsku. Do leśniczówki należał mały ogródek warzywny i sad, który graniczył bezpośrednio z jeziorem Parzeńskim. Obok leśniczówki stał dom dla robotników dla czterech rodzin. Do tego należała jeszcze duża obora (dla 4 rodzin) i stodoła. Dzieci chodziły do oddalonej o 4 km szkoły w Karsku.
Źródłem dochodu i wyżywienia była praca na polu i w ogrodzie. Leśniczy miał prawo odstrzelić 1 sarnę, 1 dzika. Inne odstrzelone zwierzęta przekazywano rolnikowi Bauer, który miał umowę handlową. Pensja leśniczego była skromna. Według dokumentów, po 25 latach pracy dostawał rocznie 5 tys. Reichsmark (RM). Kiedy na początku lutego 1945 r. wkroczyła armia radziecka leśniczówka i dom dla robotników zostały spalone.
Na północnej granicy wsi Parzeńsko znajduje się, udostępniony do zwiedzania, cmentarz poewangelicki z XIX wieku. Jest to ponad 100 nagrobków z piaskowca i granitu oraz malutkie lapidarium otoczone żywopłotem. Nagrobki mają bardzo ciekawe napisy, na przykład znaleziono taką inskrypcję: „Tu leży młody nauczyciel, który popełnił samobójstwo”. Nekropolię odrestaurowano. Pan Jerzy Zygmunt jest dzierżawcą cmentarza i jego opiekunem.
